۸۰۰ سوال و پاسخ اپراتور پست فصل سوم

فصل سوم

تجهیزات پست

Substation Equipments

 ترانسفورماتور و تپ چنجر                       Transformer and Tap Changer

بریکر (دیژنکتور)                                                        Circuit Breaker

سکسیونر                                                      Disconnecting Switch

خازن و راکتور                                               Capacitor and Reactor

اندازه‌گیری و دستگاه‌های آن         Measurment and Related Equipments

تغذیه داخلی AC و DC و شارژ باتری

AC and DC Aux. Supply and Battery Charger

سیستم‌های مخابراتی (P.L.C، بی‌سیم، تله موج و…)

Communication Systems (P.L.C, Wireless, Line trap, …)

140ـ چرا استفاده از پست‌های فشار قوی ضروری است؟

141ـ انواع پست‌ها از نظر وظیفه‌ای که در شبکه بر عهده دارند کدامند؟

142ـ انواع پست‌ها از نظر محل استقرار تجهیزات کدامند؟

143ـ انواع پست‌ها از نظر سیستم عایق‌بندی کدامند؟

144ـ تجهیزات مهم و عمده یک پست فشار قوی را نام ببرید.

145ـ پست‌های Gas Insulated Switchgear از کدام ایستگاه‌ها به شمار می‌روند؟

146ـ مشخصات الکتریکی گاز SF6 را نام ببرید.

147ـ مزایای پست‌های G.I.S را نام ببرید.

148ـ فشا رگاز SF6 در محفظه یک فیدر در پست‌های G.I.S چقدر است؟

149ـ نکات ایمنی که در کار با گاز SF6 باید رعایت شوند کدامند؟

150ـ طبق استاندارد مقدار مجاز نشت گاز برای تجهیزات گازی چقدر است؟

151ـ تجهیزات عمده یک بی خط هوایی را در پست‌های فوق توزیع نام ببرید.

152ـ تجهیزات عمدة یک بی ترانسفورماتور را در پست‌های فوق توزیع نام ببرید.

153ـ انواع شینه‌بندی را نام ببرید.

154ـ شمای اتصالی شینه یک و نیم کلیدی را رسم نموده و علت این نام‌گذاری را توضیح دهید.

155ـ پست‌های فیدر ترانس را تعریف کنید.

156ـ پست‌های فیدر، دیژنکتور، ترانس را تعریف کنید.

157ـ چه عواملی درانتخاب و آرایش باسبار پست‌ها مطرح است؟

158ـ از تجهیزاتی که به عنوان کنترل ولتاژ در پست‌ها به کار می‌رود، سه نمونه نام ببرید.

159ـ منظور از سوئیچگیر چیست؟

160ـ ترانسفورماتور را تعریف نمایید و به چه منظوری از ترانسفورماتورهای قدرت در شبکه انتقال نیرو استفاده می‌شود؟

161ـ اطلاعات فنی ترانسفورماتورهای قدرت را نام ببرید.

162ـ متعلقات ترانسفورماتور را نام ببرید.

163ـ چرا قدرت ترانسفورماتورها بر حسب قدرت ظاهری بیان می‌گردد؟

164ـ فرمول اساسی ترانسفورماتور ایده‌آل را بنویسید.

165ـ آیا اصولاً ترانسفورماتورهای بزرگ و کوچک قدرت، با هم فرقی دارند؟

166ـ تلفات در ترانسفورماتور را نام ببرید.

167ـ تلفات بی‌باری در ترانسفورماتور شامل چه تلفاتی است؟

168ـ مشخصات یک ترانسفورماتور چگونه مشخص می‌شود؟

169ـ امپدانس درصدی که روی پلاک ترانسفورماتورها ثبت شده به چه منظوری است؟

170ـ در چه صورت ترانسفورماتور قدرت، درصد بیشتری از توان خود را به وار (Var) اختصاص می‌دهد؟

171ـ یکی از عوامل مهمی که بر طول عمر عایق ترانسفورماتورها اثر مستقیم دارد را نام ببرید؟

172ـ نسبت تبدیل ترانسفورماتوری که طرف اولیة آن 20 کیلو ولت و طرف ثانویه آن 400 ولت باشد چقدر است؟

173ـ گروه‌بندی (برداری) ترانسفورماتور یعنی چه؟

174ـ ترانسفورماتورهای قدرت در پست‌های 63 کیلو ولت چه گروه‌برداری دارند؟

175ـ اگر گروه‌بندی ترانسفورماتورها در حال پارالل با هم اختلاف داشته باشند، باعث چه می‌گردد؟

176ـ شرایط موازی بستن ترانسفورماتورهای قدرت سه فاز را نام ببرید.

177ـ عکس‌العمل سیستم‌های حفاظتی ترانسفورماتور در مقابل افزایش درجه حرارت آن، در چند مرحله صورت می‌گیرد، نام ببرید؟

178ـ نقش فن‌های ترانسفورماتور قدرت از لحاظ بهره‌برداری چیست؟

179ـ رادیاتورها به چه منظوری در ترانسفورماتور تعبیه شده‌اند؟

180ـ انواع متداول سیستم‌های خنک کننده را با علامت اختصاری نام ببرید.

181ـ سیستم OF-AF یعنی چه؟

182ـ سیستم ON-AN و ON-AF در ترانسفورماتور قدرت چیست؟

183ـ با چند روش می‌توان روغن ترانسفورماتور قدرت را خنک کرد؟

184ـ یک ترانسفورماتور با اتصال  را رسم نموده و رابطة نسبت تبدیل و رابطة ولتاژ و جریان فازی را با ولتاژ و جریان خط بیان نمایید.

185ـ اتصال الکتریکی یک ترانسفورماتور Z/Y را رسم نمایید.

186ـ تپ چنجر چیست؟

187ـ دلیل نصب سیستم تپ چنجر در سمت فشار قوی ترانسفورماتورهای قدرت را بیان کنید.

188ـ فرق تپ چنجر On Load و Off Load چیست؟

189ـ دایورتر سوئیچ تپ چنجر چیست و چه وظیفه‌ای را انجام می‌دهد؟

190ـ دایورتر سوئیچ تپ چنجر در کجا قرار دارد؟

191ـ در نگهداری تپ چنجر به چه مواردی باید توجه نمود؟

192ـ کنترل و بازرسی دایورتر سوئیچ ترانسفورماتورها بعد از چند بار عملکرد بایستی انجام پذیرد؟

193ـ روغن تپ چنجر زودتر باید عوض شود یا روغن ترانسفورماتور و چرا؟

194ـ آیا محفظه روغن ترانسفورماتور و محفظه روغن تپ چنجر یکی است؟

195ـ کنسرواتور در کدام قسمت و برای چه منظوری نصب شده است؟

196ـ واحد سنجش P.P.M در روغن ترانسفورماتور چیست؟

197ـ تغییر سطح روغن در ترانسفورماتورها در اثر چه عاملی ایجاد می‌شود؟

198ـ در اثر تجزیه روغن ترانسفورماتور، چه گازهایی تولید می‌شود؟

200ـ سیستم مونیتورینگ هیدران (Hydran)، چه نوع سیستمی است؟

201ـ فوائد استفاده از سیستم هیدران (Hydran) در پست‌های انتقال نیرو چیست؟

202ـ نقش سیلیکاژل در نگهداری روغن ترانسفورماتور چیست؟

203ـ با چند درصد تغییر رنگ سیلیکاژل نیاز به تعویض آن می‌باشد؟

204ـ موارد تشخیص عیب ترانسفورماتور را از روی خواص اولیه گاز تولید شده در رله بوخهلتس شرح دهید.

205ـ ترانسفورماتور زمین را در کدام طرف ترانسفورماتور قدرت به کار می‌برند؟

206ـ ترانسفورماتور نوترال در طرف 20 کیلوولت برای چه منظوری به کار می‌رود؟

207ـ امپدانس صفر ترانسفورماتور نوترال چه معنایی دارد؟

208ـ به چه علت ترانسفورماتور نوترال (G.T) به شکل زیگزاگ انتخاب شده است؟

209ـ چرا در صورت موجود بودن دو ترانسفورماتور تغذیه داخلی هرگز آنها را پارالل نمی‌کنند؟

210ـ چرا نقطه مرکز ستاره ترانسفورماتورهای اصلی را در شبکه‌های انتقال 230 کیلو ولت، زمین می‌کنند؟

211ـ دلیل استفاده از تانک رزیستانس را توضیح دهید.

212ـ جنس محلول داخل تانک رزیستانس و خاصیت آن را بیان کنید.

213ـ ارتباط تانک رزیستانس با تجهیزات پست به چه شکلی است؟

214ـ کلید قدرت (بریکر) را تعریف نموده و مشخصات اصلی آن را نام ببرید.

215ـ انواع مکانیزم‌های عمل کننده بریکر در شبکه برق ایران را نام ببرید.

216ـ انواع متداول بریکر از نقطه نظر مکانیزم قطع جریان و خاموش کردن قوس الکتریکی (در محفظه قطع و وصل) را نام ببرید.

217ـ کمبود گاز SF6 دیژنکتورهای گازی از چه لحاظ اهمیت دارد؟

218ـ اجزاء اصلی یک کلید قدرت را نام ببرید.

219ـ علت وجود هیتر در سلول دیژنکتور 20 کیلو ولت چیست؟

220ـ برای تعیین مقاومت عایقی دیژینکتور چه آزمایی بر روی آن انجام می‌شود؟

221ـ برای اندازه‌گیری زمان قطع و وصل بریکر چه آزمایشی روی آن انجام می‌شود؟

222ـ برای انتخاب کلید قدرت به چه نکاتی باید توجه داشت؟

223ـ دیژنکتور تحت چه شرایطی مدار را قطع می‌کند؟

224ـ برش جریان در بریکرها را تعریف نموده و توضیح دهید که در شبکه، برش جریان باعث ایجاد چه عاملی می‌شود؟

225ـ سکسیونر چیست؟ کاربرد آن در تجهیزات فشار قوی به چه منظور است؟

226ـ مشخصات سکسیونر به چه عواملی بستگی دارد؟

227ـ انواع سکسیونر را نام ببرید.

228ـ انتخاب سکسیونر از لحاظ نوع و مشخصات چگونه است؟ توضیح دهید.

229ـ مفهوم سکسیونر شانتاژ یا بای‌پس (by-pass) چیست و به چه منظوری به کار می‌رود؟

230ـ سکسیونر (غیرفعال قطع زیر بار) را در چه حالت‌هایی می‌توان باز و بسته نمود؟

231ـ اینترلاک سکسیونر چه مفهومی دارد؟ شرح دهید.

232ـ راکتورها و خازن‌ها در پست‌ها به چه منظوری تعبیه شده‌اند؟

233ـ چه زمانی نصب راکتور در یک پست لازم است؟

234ـ خازن را تعریف کنید. عوامل مؤثر در ظرفیت یک خازن و واحد اندازه‌گیری آن را نام ببرید.

235ـ نصب خازن‌های با قدرت زیاد در پست‌های فوق توزیع به چه منظوری است؟

236ـ انواع خازن‌ها از نظر قرار گرفتن در مدار و همچنین کاربرد آنها کدامند؟

237ـ خازن‌های پست فشار قوی را معمولاً به چه شیوه‌ای می‌بندند؟

238ـ بوشینگ چیست؟

239ـ مقره چیست و به چه منظوری به کار می‌رود؟

240ـ هدف از میگر زدن چیست؟

241ـ علت پیدایش ضریب برای خواندن آمپرمترها و سایر دستگاه‌های اندازه‌گیری چیست؟

242ـ ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری در پست را نام ببرید.

243ـ برای اندازه‌گیری مقاومت عایقی بوشینگ‌های ترانسفورماتور از چه دستگاهی استفاده می‌کنند؟

244ـ چه عللی باعث می‌شود که یک آوومتر مقدار آمپر و ولت را نشان می‌دهد ولی مقدار اهم را نشان نمی‌دهد؟

245ـ دستگاه‌های ثبات موجود در پست‌ها را نام برده و کار آنها را شرح دهید.

246ـ اقدام لازم بعد از عملکرد اسیلوگراف چیست؟

247ـ دستگاه سنکرون چک بر چه اساسی کار می‌کند؟

248ـ ضریب کنتور چیست؟

249ـ ضریب کنتور چگونه محاسبه می‌شود؟

250ـ چند نوع ولتاژ DC در پست‌ها وجود دارد و هر کدام در چه مواردی کاربرد دارد؟

251ـ موارد استفاده از ولتاژ DC را در پست نام ببرید.

252ـ شارژر در پست‌ها به چه منظوری نصب شده است؟

253ـ محل نصب باتری‌های پست در کجا می‌باشد؟

254ـ نحوة اتصال باتری‌ها به هم و به شارژ چگونه است؟

255ـ موارد کاربرد باتری‌ها را نام ببرید.

256ـ در انتخاب باتری چه مشخصاتی را باید درنظر گرفت؟

257ـ نحوه نگهداری بهتر از باتری‌ها چیست؟

258ـ موارد بازدید و کنترل باتری کدامند؟

259ـ وقتی شارژر در وضعیت اتوماتیک است شارژ باتری‌ها با چه مکانیزمی صورت می‌گیرد؟

260ـ واحد سنجش قدرت باتری را نام برده و مفهوم آن را با ذکر مثال شرح دهید.

261ـ انواع الکترولیت را با ذکر ترکیبات اصلی آن بیان نمایید.

262ـ چرا در پست‌های فوق توزیع و انتقال احتیاج به ترانسفورماتور تغذیه داخلی است؟ ضمناً موارد استفاده از آن را نام ببرید.

263ـ دیزل ژنراتور به چه منظوری در پست استفاده می‌گردد؟

264ـ لاین تراپ چیست و به چه منظوری به کار می‌رود؟

265ـ محل قرار گرفتن لاین تراپ در پست‌های فوق توزیع و انتقال نیرو چگونه است؟

266ـ ارتباط اپراتور پست‌های فوق توزیع و انتقال، با مراکز کنترل به چند طریق امکان‌پذیر می‌باشد؟ نام ببرید.

267ـ Name Plate چیست؟

۸۰۰ سوال و پاسخ اپراتور پست فصل دوم

Transmission Lines

خطوط هوایی                             Overhead Transmission Lines

کابل‌های زیرزمینی      Under Ground Transmission Cables

70ـ خطوط انتقال نیرو را تعریف نمایید.

71ـ خطوط انتقال نیرو از نظر سطح ولتاژ به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

72ـ خطوط انتقال نیرو از نظر نوع به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

73ـ چند نوع هادی از نظر جنس برای خطوط هوایی وجود دارد و مصرف کدامیک بیشتر است و چرا؟

74ـ چرا برای انتقال نیرو از ولتاژهای بالا استفاده می‌گردد؟

75ـ ولتاژ نامی خط چیست؟

76ـ انواع خط (از نظر طول) را نام ببرید.

77ـ تعدادی از مشخصات الکتریکی خطوط انتقال نیرو را نام ببرید.

78ـ نیروهای مکانیکی وارد بر خطوط انتقال نیرو را نام ببرید.

79ـ دکل یا Tower را تعریف نمایید.

80ـ دکل انتهایی (Dead End) چه نوع دکلی است؟

81ـ چرا به برج‌های انتهایی، برج زاویه هم می‌گویند؟

82ـ برج یا دکل میانی (Tangent) چه نوع برجی است؟

83ـ سیم محافظ هوایی یا Guard Wire در خطوط انتقال نیرو چه نقشی دارد؟

84ـ فلش و اسپن خط را تعریف کنید و چه ارتباطی با هم دارند؟

85ـ چرا دکل را ارت می‌کنند؟

86ـ جامپر چیست و در چه محلی استفاده می‌شود؟

87ـ تعدادی از یراق‌آلات خطوط انتقال نیرو را نام ببرید.

88ـ گالوپینگ چیست؟

89ـ گنتری چیست؟

90ـ دمپر یا میراکنندة نوسانات در خطوط هوایی چیست؟

91ـ گویهای رنگی ایمنی در روی خطوط انتقال نیرو به چه منظوری نصب می‌گردد؟

92ـ مهمترین وسیله ایمنی برای صعود بر پایه‌های فشار قوی چیست؟

93ـ به چه خطوطی باندل می‌گویند؟ (Bundle Transmission Lines)

94ـ عوامل مؤثر در انتخاب ولتاژ یک خط (ولتاژ پست‌های طرفین خط) چیست؟

95ـ باد و طوفان چه نوع حوادثی را در خطوط انتقال نیرو به وجود می‌آورند؟

96ـ علت افزایش ولتاژ در انتهای  خطوط انتقال نیرو را توضیح دهید.

97ـ چرا خطوط انتقال نیرو خاصیت خازنی دارند؟

98ـ در صورت یکه در یک خط هوایی ظرفیت خازنی آن نسبت به ظرفیت سلفی بیشتر باشد رابطة ولتاژ ابتدا و انتهای خط چگونه است؟

99ـ چرا عمل جابجایی فاز در خطوط فشار قوی صورت می‌گیرد؟

100ـ بعضی اوقات ممکن است ولتاژ یک شبکه فشار ضعیف بالا رفته و باعث خطراتی بشود، علت چنین پیشامدی چیست؟

101ـ هادی‌های خطوط انتقال نیرو توسط چه وسیله‌ای به دکل وصل می‌شوند؟

102ـ چرا تعداد بشقاب‌ها مقره‌ها در خطوط با ولتاژ مختلف فرق می‌کند؟

103ـ در پست‌های 63 کیلو ولت روی گنتری ورودی چند بشقاب مقره وجود دارد؟

104ـ حلقة کرونا (Corona Ring) در خطوط انتقال نیرو به چه منظوری به کار می‌رود؟

105ـ OP.G.W چیست و مزایای آن کدام است؟

106ـ انواع مقره‌ها (Insulators) را از نظر جنس و شکل نام ببرید.

107ـ اضافه ولتاژهای موقت در شبکه چگونه بوجود می‌آیند؟

108ـ میزان تلفات توان در خطوط انتقال نیرو به چه عواملی بستگی دارد؟

109ـ جریان مجاز عبوری از هادی چیست؟

110ـ انواع پایه‌های خطوط انتقال نیرو کدامند؟

111ـ علت استفاده از مهار در تیرها و برج‌ها چیست؟

112ـ در سیستم‌های دو باندل و چند باندل از چه وسیله‌ای برای حفظ هادی‌ها در یک فاز استفاده می‌شود؟

113ـ انواع اسپیسر را با توجه به تعداد هادی در هر فاز نام ببرید.

114ـ اثرات وزش باد بر روی خطوط را شرح دهید.

115ـ برای جلوگیری از نوسانات هادی‌ها در اثر وزش باد در اسپن‌های بلند و وارد نشدن فازها در حوزه یکدیگر از چه وسیله‌ای استفاده می‌شود، چرا؟

116ـ اثر پوستی را در انتقال الکتریسیته تعریف کنید.

117ـ اثر پوستی چه اثری در انتقال الکترونها دارد؟

118ـ برای کاهش اثر پوستی از چه روشی استفاده می‌شود؟

119ـ برای کاهش پدیده کرونا در خطوط انتقال چه عملی انجام می‌شود؟

120ـ آیا در مقره‌های چینی احتمال عبور جریان از داخل مقره وجود دارد؟

121ـ فاصله خزشی روی مقره چیست؟

122ـ چگونه فاصله خزش یک مقره را زیاد می‌کنند؟

123ـ چه عواملی در انتخاب فاصله خزش مقره‌ها توسط خریدار مؤثر است؟

124ـ کابل چیست؟

125ـ اجزاء اصلی کابل‌ها را نام ببرید.

126ـ علت استفاده از روغن در کابل چیست؟

127ـ انواع مختلف کابل‌های روغنی 63 کیلو ولت مورد استفاده در شبکه فوق توزیع تهران را نام ببرید.

128ـ مفصل چیست و انواع آن را نام ببرید.

129ـ مفصل قطع روغن با مفصل معمول چه تفاوتی دارد و از مفصل قطع روغن (Stop Box) در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود؟

130ـ عایق به کار رفته در کابل‌های خشک چه نام دارد؟

131ـ بعد از بستن سر کابل چند آزمایش روی کابل روغنی انجام می‌شود؟

132ـ خستگی کابل یعنی چه و چرا از کابل‌های قدیمی بار کمتری می‌گیرند؟

133ـ سرکابل چیست و چه وظیفه‌ای بر عهده دارد؟

134ـ در کابلهای روغنی آلارم افت فشار روغن نشانه چیست؟

135ـ تانک رزروار روغن در کابل‌های روغنی به چه منظوری نصب می‌شود؟

136ـ در حال حاضر چه نوع کابل‌هایی در شبکه انتقال و فوق توزیع مصرف می‌شود؟

137ـ مزایای استفاده از کابل در مناق شهری را بیان کنید.

138ـ کابل‌های مخابراتی را تعریف نمایید.

139ـ علل بروز اتصالی روی کابل را نام ببرید.

پاسخ‌های فصل دوم

70ـ در شبکه‌های برق‌رسانی برای انتقال انرژی تولیدی نیروگاه‌ها به مراکز مصرف، ایجاد ارتباط بین استان‌ها یا مراکز مهم مصرف با هدف افزایش قابلیت اطمینان برق‌رسانی یا دلایل متعدد دیگر از خطوط انتقال نیرو استفاده می‌شود.

71ـ تقسیم‌بندی رنج ولتاژ دارای چند استاندارد می‌باشد اما در ایران استاندارد عمومی‌تر بدین گونه است که: ولتاژهای 400، 230 و 132 کیلو ولت برای انتقال، 63 کیلو ولت برای فوق توزیع، 20 کیلو ولت و پایین‌تر برای توزیع. در برخی از نقاط کشور یا شبکه‌های داخلی صنایع از ولتاژهای 33، 11 و 3/6 کیلو ولت نیز استفاده می‌شود.

72ـ به دو دسته تقسیم می‌شوند: خطوط هوایی و خطوط زمینی.

73ـ هادی‌های خطوط هوایی از جنس مس و آلومینیوم می‌باشند و اغلب در ولتاژهای بالا به علت سبکی و مقرون به صرفه بودن و تحمل درجه حرارت بالاتر، هادی‌های آلومینیومی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای افزایش مقاومت مکانیکی آن چند رشته سیم فولادی نیز در داخل هادی قرار می‌دهند.

74ـ به دلیل وجود رابطه معکوس بین ولتاژ و جریان اگر برای انتقال نیرو از ولتاژ پایین استفاده شود مقدار جریان عبوری افزایش می‌یابد که برای مسافت‌های طولانی مشکل تلفات توان و افت و ولتاژ را در انتهای خط بوجود می‌آورد.

75ـ ولتاژ نامی ولتاژی است که خاصیت عایقی قسمت‌های برقدار نسبت به هم و نسبت به زمین در حالت کار دائم، تحت آن ولتاژ حفظ شود. عموماً ولتاژ نامی تجهیزات، ولتاژ فاز به فاز (ولتاژ خطی) می‌باشد.

76ـ خط کوتاه                L < 80 Km  (L معادل طول خط است)

خط متوسط              80 Km

خط بلند               240 Km < L

77ـ الف) مقاومت الکتریکی هادی‌ها         هـ) جریان نامی (I_n)

ب) راکتانس سلفی (X_L)                       و) سوسپتانس

ج) راکتانس خازنی (X_c)                        ز) امپدانس موجی (ZI)

د) ولتاژ نامی (U­­_n)                             ح) قدرت طبیعی خط (SIL)

78ـ نیروهای مکانیکی وارد بر یک خط انتقال نیرو عبارتند از: وزن هادی‌ها، وزن یخ و نیروی باد.

79ـ وظیفة نگهداری هادی‌ها در فاصله معینی از زمین بر عهدة دکل‌ها می‌باشد که دکل‌ها باید قادر باشند در بدترین شرایط محیطی و جوی نیروهای مکانیکی وارد بر خود را تحمل نمایند.

80ـ از دکل انتهایی (Terminal Tower) در انتهای خط انتقال یا مناطق خاص استفاده می‌گردد. با توجه به اینکه نیروهای وارده بر این نوع دکل‌ها یکطرفه می‌باشد در نتیجه وزن آنها نیز سنگین‌تر است. نصب زنجیره مقره در این نوع دکل‌ها باید به صورت کششی (Tension) باشد.

81ـ حتی‌الامکان می‌بایست مسیر خط بین دو برج انتهایی مستقیم باشد و تغییر زاویه و امتداد بر خط، فقط در محل برج‌های انتهایی انجام شود. به همین علت به برج‌های انتهایی، برج‌های زاویه هم می‌گویند.

82ـ برج‌های میانی (Tangent) در مسیرهای مستقیم مورد استفاده قرار می‌گیرند و مقره‌های آنها به صورت آویزان (Suspension) نصب می‌گردد.

83ـ به منظور جلوگیری از برخورد صاعقه با هادی‌های خطوط انتقال از سیم محافظ یا گارد استفاده می‌شود.

84ـ فلش به شکم داده‌گی خط می‌گویند و اسپن فاصله بین دو دکل متوالی است و مقدار فلش با مجدور اسپن خط ارتباط مستقیم دارد.

85ـ چون مقاومت اهمی پای دکل باعث بالا رفتن ولتاژ صاعقه می‌شود لذا این نقیصه به هنگام نصب دکل با کوبیدن میله‌های ارت و اتصال آنها به دکل از بین رفته و سعی می‌شود به حداقل ممکن برسد.

86ـ به منظور ارتباط و اتصال الکتریکی هادی‌های واقع در دو طرف برج انتهایی از هادی جامپر (Jumper) استفاده می‌شود. در بعضی مواقع در خطوط 63 کیلو ولت از جامپر به عنوان دمپر استفاده می‌شود.

87ـ پیچ U شکل ـ حلقه ـ مهاربند ـ چشمی ـ توپی ـ یوک پلیت ـ پیچ مهاری ـ کلمپ آویز ـ دوشاخه توپی ـ دو شاخه چشمی.

88ـ نوعی از ارتعاشات عمودی هادی‌ها که دارای دامنه زیاد و فرکانس کم می‌باشد و به هنگام جدا شدن یخ از روی هادی صورت می‌پذیرد را گالوپینگ (Galloping) یا رقص سیم می‌گویند.

89ـ گنتری نوعی استراکچر فلزی دروازه‌ای شکل است که برای ارتباط الکتریکی تجهیزات مختلف به ویژه ارتباط خط به پست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

90ـ برای حذف نوسانات هادی‌ها در خطوط انتقال از وزنه مستهلک کننده‌ای به نام دمپر استفاده می‌کنند.

91ـ به منظور مشخص نمودن مسیر خط برای هواپیما و هلیکوپتر.

92ـ کمربند ایمنی سالم.

93ـ به خطوطی که در هر فاز به جای یک هادی از چند هادی استفاده شده باشد باندل می‌گویند.

94ـ انتخاب ولتاژ خط به عواملی چون: بار انتقالی، وضعیت شبکه، طول خط و… بستگی دارد.

95ـ باد و طوفان می‌تواند آثاری چون تخریب اجزای برج‌ها (دکل‌ها) یا سقوط آنها، ایجاد نوسانات مکانیکی در هادی‌ها و سیم محافظ و همچنین بروز اتصال کوتاه را به همراه داشته باشد.

96ـ به هنگام بی‌باری، کم‌باری یا باز شدن انتهای خط به دلیل حالت خازنی خطوط انتقال نیرو، ولتاژ انتهایی خط افزایش می‌یابد که به آن اثر فرانتی می‌گویند. هرچه طول خط انتقال بیشتر باشد، بر میزان اضافه ولتاژ در آخر خط نیز افزوده می‌گردد.

97ـ فازهای خطوط انتقال و نیز زمین هر کدام یک هادی و هوای بین آنها یک دی‌الکتریک محسوب شده و تشکیل یک خازن می‌دهند.

98ـ ولتاژ انتهای خط از ولتاژ ابتدای آن بیشتر است.

99ـ عمل جابجایی فاز برای متعادل نمودن و نیز کاهش خاصیت خازنی فازها نسبت به هم صورت می‌گیرد.

100ـ الف) ممکن است در اثر رعد و برق باشد.

 ب) ممکن است به علت اتصال شبکه فشار قوی به فشار ضعیف باشد.

ج) به علت عدم خروج خازن از شبکه در مواقعی که بار شبکه کاهش می‌یابد.

101ـ توسط مقره (ایزولاتور).

102ـ چون هر ایزولاتر نسبت به ولتاژ معینی عایق است بدین جهت تعداد و اندازه این بشقابها در خطوط با ولتاژهای مختلف فرق می‌کند.

103ـ معمولاً در پست‌های 63 کیلو ولت روی گنتری ورودی 5 بشقاب مقره وجود دارد.

104ـ حلقه‌ای است که به منظور کاهش اثر کرونا در نقاطی که تمرکز الکترون در آنجا زیاد است به کار می‌رود. یک و یا گاهی دو حلقه در هر زنجیر مقره قرار داده می‌شود.

105ـ OP.G.W از عبارت Optical Fiber on Ground Wire گرفته شده است و آن کابلی است که دارای رشته‌های فیبر نوری در داخل غلاف فلزی است که در صنعت برق نه تنها وظیفه فیبر نوری را انجام می‌دهد، بلکه از آن بعنوان سیم زمین (سیم گارد) در نوک تاورها استفاده می‌شود.

به هنگام عبور جریان از سیم زمین حرارت زیادی در سیم ایجاد می‌شود که فیبرهای نوری داخل سیم زمین باید توانایی تحمل این حرارت را داشته باشند از مزایای OP.G.W می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف) پهنای باند وسیع برای کاربردهای مخابراتی و انتقال اطلاعات

ب) افت بسیار کم

ج) کیفیت بالای انتقال داده‌ها و صدا و… به دلیل عدم تأثیر میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی و عدم وجود نویز در طیف نور و عدم تداخل با سایر مبادلات مخابراتی

د) جلوگیری از برخورد صاعقه با هادی‌های خطوط انتقال نیرو

106ـ جنس: مقره‌های چینی، مقره‌های شیشه‌ای، مقره‌های ترکیبی و مقره‌های سیلیکونی.

شکل: بشقابی معمولی، بشقابی ضد مه، سوزنی، قرقره‌ای، پایه‌ای و میله‌ای بلند.

107ـ بروز اتصال کوتاه، تغییرات ناگهانی بار، باز شدن ناگهانی خط، اضافه ولتاژ بی‌باری خط و رزونانس موجب بوجود آمدن اضافه ولتاژهای موقت در شبکه می‌گردند.

108ـ تلفات توان در یک خط انتقال نیرو سه فازه، به مقاومت هادی‌های هر فاز، جریان عبوری از فازها، میزان توان انتقالی، ضریب قدرت، طول و ولتاژ خط انتقال، تعداد مدارهای خط و تعداد هادی‌های فرعی در هر فاز (باندل) بستگی دارد.

109ـ جریان مجاز هادی به بالاترین جریانی اطلاق می‌گردد که عبور مداوم آن از هادی‌ها، تغیری در مشخصات فنی آنها به وجود نیاورد.

110ـ تیرهای چوبی، تیرهای بتونی، تیرهای فولادی، برج‌های فولادی و تیرهای فایبرگلاس.

111ـ استفاده از مهار در برج‌های فولادی سبب می‌شود تا بخشی از نیروهای وارده بر برج‌ها از طریق سیم‌های مهار به زمین منتقل گردد که این امر باعث کاهش وزن برج‌ها یا پایه‌ها و در نتیجه قیمت آنها می‌گردد.

112ـ از اسپیسر استفاده می‌شود.

113ـ اسپیسرهای دو قطبی، سه قطبی و چهار قطبی.

114ـ الف) فشار جانبی بر هادی‌ها، مقره‌ها و برج‌ها

ب) نوسانات هادی‌ها در اثر وزش باد

ج) دور کردن آلودگی‌ها از قبیل خاک از روی مقره‌ها

د) خنک کنندگی جریان هوا بر روی هادی‌ها که باعث افزایش ظرفیت انتقالی خط می‌گردد.

115ـ از اسپیسرهای فازی یکپارچه استفاده می‌شود. نصب اسپیسرهای یکپارچه بین فازها باعث می‌شود که فازهای مجاور به صورت هم زمان و یکسان نوسان نمایند و از وارد شدن هر یک در حوزه دیگری جلوگیری گردد.

116ـ در هنگام عبور الکترون‌ها از هادی، میل حرکت الکترون از پوسته هادی بیشتر است، به این عمل اثر پوستی گفته می‌شود.

117ـ به علت عبور الکترون‌ها از پوسته خارجی هادی، عملاً مرکز هادی بلااستفاده مانده و همین امر موجب افزایش مقاومت مسیر عبور الکترونها و افزایش تلفات جریان می‌گردد. از طرفی این میل باعث افزایش تلفات کرونا نیز می‌گردد.

118ـ هادی‌ها را مانند هادی‌های ACSR به صورت رشته‌های جدا از هم می‌سازند که به یکدیگر تابیده می‌شوند.

119ـ از هادی‌ها به صورت باندل در هر فاز استفاده می‌کنند.

120ـ بله، هرگاه میدان الکتریکی دو سر مقره از حد تحمل آن فراتر رود، احتمال بروز جرقه و ایجاد مسیر جریانی از داخل مقره وجود دارد که در این صورت می‌گویند مقره پنچر شده است.

121ـ فاصله سطحی بین اتصالات فلزی دوطرف مقره از یکدیگر را فاصله خزشی می‌گویند و به میلی‌متر بیان می‌کنند. در صورت بروز قوس بر روی مقره، قوس تمامی فاصله خزشی را طی نموده و به طرف دیگر آن می‌رسد و هرچه مقدار این فاصله بیشتر باشد جریان نشتی (خزشی) کمتر است.

122ـ در هنگام ساخت بوسیله ایجاد شیارهایی بر روی مقره، فاصله خزش زیاد می‌شود.

123ـ الف) نوع و مقدار آلودگی محل کاربرد مقره

ب) ارتفاع از سطح دریا

ج) میزان رطوبت محیط

124ـ به یک یا چند هادی الکتریکی کنار هم که نسبت به یکدیگر و محیط اطراف خود عایق‌بندی شده باشد و سطح ولتاژ روی عایق هادی‌های آن صفر ولت باشد، کابل می‌گویند.

125ـ الف) هادی                  ب) لایه نیمه هادی           ج) عایق

          د) غلاف فلزی           هـ) غلاف P.V.C

126ـ جهت خنک کردن و بالا بردن خاصیت عایقی کابل از روغن استفاده می‌شود.

127ـ الف) کابل روغنی پیرلی ساخت کشور انگلستان در مقطع 150mm²*3

ب) کابل روغنی BICC ساخت کشور انگلستان در مقطع 150mm²*3

ج) کابل روغنی دو لیون ساخت کشور فرانسه در مقطع 140mm²*3 و 240*3

د) کابل روغنی زیمنس ساخت کشور آلمان در مقطع 150mm²*3 (هادی بیضی شکل)

هـ) کابل روغنی فروکاوا ساخت کشور ژاپن در مقطع 150mm²*3 و 240*3

 و) کابل روغنی شومی تومو ساخت کشور ژاپن در مقطع 150mm²*3 (هادی بیضی شکل)

ز) کابل روغنی هیتاچی ساخت کشور ژاپن در مقطع 150mm²*3 و 240*3

128ـ جهت ارتباط دو کابل به یکدیگر از مفصل استفاده می‌شود و انواع آن عبارتند از:

الف) مفصل معمولی              ب) مفصل قطع روغن (Stop Box)

129ـ در مفصل قطع روغن (Stop Box) ارتباط هادی‌های دو کابل برقرار و ارتباط روغن کابل‌ها قطع می‌باشد، در صورتی که در مفصل معمولی هم ارتباط هادی‌ها و هم ارتباط روغن دو کابل برقرار است و مفصل قطع روغن برای مکان‌هایی که دارای شیب قابل توجهی می‌باشند، در یک یا چند نقطه از سطح شیب‌دار قرار می‌گیرد تا فشار بیش از حد روغن به انتهای کابل که در پایین شیب قرار دارد وارد نشود.

130ـ عایق XLPE (پلی اتیلن کراس لینک شده)

131ـ الف) آزمایش هوا (اشباع روغن)   ب) آزمایش نشست   ج) آزمایش فلو

132ـ خستگی کابل یعنی اینکه عایق (کاغذ ـ روغن) و نیز خود روغن کابل به مرور زمان مقداری از قدرت عایقی خود را از دست داده و در نتیجه باید بار کمتری از کابل کشید.

133ـ سرکابل یکی از تجهیزات کابل‌ها بوده که وظیفه آن برقراری ارتباط بین  هادی کابل و دیگر تجهیزات می‌باشد. سرکابل پس از برقراری ارتباط هادی کابل به قسمت‌های برقدار شبکه وظیفه ایزولاسیون هادی را در محل اتصال به عهده دارد.

134ـ آلارم افت فشار روغن نشانه این است که روغن از کابل نشت نموده و باعث کاهش فشار روغن گردیده است. در صورتی که فشار روغن کابل پایین‌تر از حد نرمال باشد و از کابل بهره‌برداری گردد، منجر به ترکیدگی کابل یا مفصل خواهد شد.

135ـ هرگاه به علت سردی یا گرمی کابل، مقدار حجم روغن داخل کابل تغییر کند، مقداری روغن از تانک به داخل کابل تزریق و یا بالعکس از کابل به تانک تزریق می‌گردد و همواره فشار و حجم روغن داخل کابل ثابت می‌ماند.

136ـ در حال حاضر از کابل‌های پروتولین با عایق XLPE استفاده می‌شود و کابل‌های روغنی منسوخ گردیده‌اند.

137ـ الف) کابل‌ها در زیرزمین مدفون بوده و به زیبایی آسیب نمی‌رسانند.

ب) به علت مدفون بودن خطر برق گرفتگی و پارگی برای آنها وجود ندارد.

ج) کمتر نیاز به تعمیر و نگهداری دارند.

138ـ کابل‌های مخابراتی فقط کار انتقال اطلاعات و اصول را به عهده دارند و جریان و ولتاژ زیادی از آنها عبور نمی‌کند و قطر کم و تعداد رشته سیم‌های آن بسیار زیاد است. معروف‌ترین کابل‌های مخابراتی فیبر نوری، LAN و VAN و کابل‌های سیگنال ویدیویی و اطلاعاتی است.

139ـ 1ـ عیوب مربوط به تولید و نگهداری در انبار

2ـ عیوب مربوط به زمان کابل‌کشی

3ـ عیوب مربوط به زمان بهره‌برداری

۸۰۰ سوال و پاسخ اپراتور پست فصل اول

فصـل اول

تعاریف و اصطلاحات الکتریکی

Definitions and Electrical Expressions

1ـ ضمن تعریف اجسام هادی چند نمونه از آنها را نام ببرید.

2ـ ضمن تعریف اجسام عایق چند نمونه از آنها را نام ببرید.

3ـ اختلاف پتانسیل یا ولتاژ را شرح داده و نام واحد آن چیست؟

4ـ منابع تولید ولتاژ را نام ببرید.

5ـ دستگاه اندازه‌گیری اختلاف پتانسیل چه نام دارد و نحوة اتصال آن برای سنجش چگونه است؟

6ـ جریان را تعریف نمایید و واحد آن چه نام دارد؟

7ـ دستگاه اندازه‌گیری جریان چه نام دارد و نحوة اتصال آن برای سنجش چگونه است؟

8ـ واحد کار الکتریکی و واحد توان ظاهری چیست؟

9ـ یک مگاوات چند وات و یک کیلو ولت چند ولت است؟

10ـ رابطة قدرت اکتیو و راکتیو چیست؟

11ـ برقدار کردن و جریان دادن را تعریف کنید.

12ـ منظور از  که در شبکه گفته می‌شود چیست؟

13ـ سلف چیست و واحد  اندازه‌گیری آن کدام است؟ نمونه‌ای از آن را نام ببرید.

14ـ فیدرهای اولویت‌دار را تعریف نمایید.

15ـ به چه علت تجهیزات فشار قوی را موقع تعمیرات بایستی زمین نمود؟

16ـ وضعیت جریان و ولتاژ نسبت به هم در بارهای خازنی، سلفی و اهمی چگونه است؟

17ـ در یک سیستم سه فاز متعادل زاویة بین فازها چقدر است؟

18ـ سه فاز غیر متعادل چیست؟

19ـ در یک سیتسم سه فاز متعادل ستاره، جریان سیم نول چقدر است؟

20ـ انواع اضافه ولتاژ در شبکه را نام ببرید.

21ـ علت ازدیاد ولتاژ و یا افت ولتاژ در شبکه انتقال انرژی چیست و حفاظت در مقابل آن چگونه است؟

22ـ حالت رزونانس در یک مدار چگونه بوجود می‌آید؟

23ـ منظور از ولتاژ نامی سیستم سه فاز چیست؟

24ـ تغییرات فرکانس در اثر چه عواملی در شبکه بوجود می‌آید؟

25ـ رنج (Range) تغییرات فرکانس عادی پست را ذکر نمایید.

26ـ کابل‌ها و خطوط دوبله را تعریف نمایید.

27ـ منظور از خط گرم چیست؟

28ـ دستگاه فشار ضعیف را تعریف کنید.

29ـ دستگاه فشار قوی را تعریف کنید.

30ـ ردیف ولتاژهای انتقال و فوق توزیع و توزیع را در ایران نام ببرید.

31ـ کد سطح ولتاژهای شبکه را در ایران بنویسید.

32ـ وظیفه اصلی پست‌های فشار قوی در شبکه چیست؟

33ـ انواع پست‌های فشار قوی را نام ببرید و پست 20/63 کیلو ولت در چه جایگاهی است؟

34ـ پست‌های نیروگاهی به چه پستی اطلاق می‌شود؟

35ـ در چه مواقعی از پست‌های G.I.S استفاده می‌شود؟

36ـ بی را تعریف کنید.

37ـ لی اوت (Lay Out) در پست‌ها به چه معنی است و بر اساس چه عاملی تعیین می‌شود؟

38ـ انتخاب باسبار لوله‌ای توخالی در پست‌های فشار قوی به چه دلیل می‌باشد؟

39ـ پست‌های Outdoor، Indoor و Metal Clad به چه نوع پست‌هایی اطلاق می‌شود؟

40ـ فیدر را تعریف کنید.

41ـ دپار را تعریف کنید.

42ـ کرونا چیست و در چه موقعی شدت آن بیشتر می‌شود؟

43ـ تلفات را تعریف نمایید و توضیح دهید در یک شبکه به چه پارامترهایی بستگی دارد؟

44ـ باس سکشن (Bus Section) چیست و مزایای آن را در پست نام ببرید.

45ـ اینترلاک را تعریف نمایید و انواع آن را بنویسید.

46ـ تجهیزات پست‌های فشار قوی به چند طریق به سیستم زمین وصل می‌شوند؟

47ـ مقاومت زمین پست را با چه وسیله‌ای اندازه‌گیری می‌نمایند؟

48ـ تقسیم‌بندی انواع مقره‌ها را ذکر کنید.

49ـ چرا باید مقره را تمیز نگهداشت؟

50ـ سطح اتصال کوتاه را تعریف نمایید.

51ـ در تأسیسات الکتریکی چند نوع زمین کردن وجود دارد، نام ببرید.

52ـ زمین کردن حفاظتی و الکتریکی را با ذکر مثال تعریف کنید.

53ـ منظور از کنترل شبکه چیست؟

54ـ منظور از بهره‌برداری پست چیست؟

55ـ مانور شبکه را تعریف کنید.

56ـ قطعی زیر اتصالی را تعریف کنید.

57ـ قدرت اتصال کوتاه چگونه محاسبه می‌شود؟

58ـ منظور از ظرفیت قطع کلید چیست؟

59ـ منظور از ظرفیت نامی پست چیست؟

60ـ بی‌برق کردن را تعریف کنید.

61ـ خطر را تعریف کنید.

62ـ واژه “وقایع” را تعریف کنید.

63ـ حادثه را تعریف کنید.

64ـ بحران را تعریف کنید.

65ـ منظور از عیب تجهیزات چیست؟

66ـ شبکة فوق توزیع را تعریف کنید.

67ـ شبکة انتقال را تعریف کنید.

68ـ مرکز دیسپاچینگ فوق توزیع را شرح دهید.

69ـ مرکز دیسپاچینگ منطقه‌ای را شرح دهید.

پاسخ‌های فصل اول

1ـ اجسامی که جریان الکتریسیته را با مقاومت کم یا بدون مقاومت از خود عبور می‌دهند هادی گویند مانند طلا، نقره، مس، آلومینیوم، آهن، روی، ذغال و آب معمولی.

2ـ اجسامی هستند که در مقابل عبور جریان، مقاومت زیادی نشان داده و مانع عبور آن می‌گردند مانند کاغذ، شیشه، میکا، چینی، لاستیک، هوا و آب مقطر.

3ـ اختلاف پتانسیل عبارت از کمیتی است که باعث جاری شدن جریان در یک مدار بسته می‌شود و واحد آن ولت می‌باشد.

4ـ منابع تولید آن عبارتند از پیل‌ها یا باتری‌ها و ژنراتورها.

5ـ اختلاف پتانسیل دو نقطه را با وسیله‌ای به نام ولتمتر اندازه می‌گیرند. برای سنجش آن کافی است که ولتمتر با منبع ولتاژ موازی بسته شود.

6ـ نسبت تغییرات بار الکتریکی به زمان را جریان می‌گویند و واحد آن آمپر نام دارد.

7ـ دستگاه اندازه‌گیری جریان، آمپرمتر نام دارد و به صورت سری در مدار نصب می‌شود.

8ـ واحد کار الکتریکی وات ثانیه بوده و واحد توان ظاهری ولت آمپر (VA) یا کیلو ولت آمپر یا مگاولت آمپر می‌باشد.

9ـ W000/000/1=1 مگا وات (MW) و V000/1=1 کیلوولت (KV)

10ـ رابطه قدرت اکتیو و راکتیو:

 (قدرت اکتیو)

 (قدرت راکتیو)

      (قدرت ظاهری)

11ـ تحت ولتاژ قرار دادن هر دستگاه را برقدار کردن می‌نامند و بارگیری از تجهیزات برقدار را جریان دادن می‌گویند.

12ـ می‌دانیم که در شبکه‌های توزیع، قدرت مصرفی توسط مصرف کنندگان دارای دو مؤلفه اکتیو یا قدرت واته و راکتیو یا قدرت دواته می‌باشد. این دو قدرت با هم 90 درجه اختلاف فاز دارند و از جمع برداری این دو قدرت، مؤلفه قدرت ظاهری شبکه به دست می‌آید. این مطلب در شکل زیر نشان داده شده است. زاویه بین قدرت ظاهری و قدرت اکتیو را  می‌نامند و کسینوس این زاویه را ضریب توان گویند. با توجه به نمودار، روابط زیر را خواهیم داشت:

13ـ یک سیم پیچ سلف نام دارد که می‌تواند انرژی الکتریکی را در خود ذخیره نماید و ولتاژ القاء شده در سلف، با آهنگ تغییرات جریان نسبت به زمان متناسب است . سلف را با نماد L نمایش داده و واحد اندازه‌گیری آن هانری می‌باشد. مقدار L به تعداد دور سیم‌پیچ و جنس هسته آن (مثلاً هوا یا آهن) بستگی دارد. سلف را برای مقاصد مختلف به صورت سری یا موازی در شبکه قرار می‌دهند. به عنوان مثال می‌توان به بوبین قطع و وصل بریکرها و یا راکتورها در پست‌های فشار قوی اشاره نمود.

14ـ فیدرهای اولویت‌دار آن دسته از فیدرهایی هستند که مناطق خاص و حساسی از شبکه برق را تغذیه نموده و در صورت نیاز به خاموشی در مدت زمان معینی، از اولویت عدم قطع برق، برخوردار هستند.

15ـ تجهیزات بی‌برق در مجاورت تجهیزات برقدار تشکیل یک خازن می‌دند. بدین شکل که تجهیزات بی‌برق یکی از جوشن‌های خازن، تجهیزات برقدار جوشن دیگر و هوا، عایق بین دو جوشن محسوب می‌گردد که مجموعاً تشکیل خازن می‌دهند، لذا روی تجهیزات بی‌برق بار الکتریکی جمع گردیده و اگر انسان با آن تماس پیدا کند بارهای الکتریکی از طریق بدن فرد به زمین منتقل می‌گردد.

این یعنی عبور جریان از بدن انسان که می‌تواند با توجه به سطح ولتاژ و فاصله تجهیزات بسیار خطرناک باشد. لذا قبل از تماس افراد با تجهیزات بی‌برق، حتماً باید این تجهیزات مطابق دستورالعمل مربوطه زمین گردد.

16ـ در بارهای خازنی خالص جریان 90 درجه نسبت به ولتاژ جلوتر است. در بارهای سلفی خالص جریان نسبت به ولتاژ 90 درجه عقب‌تر است. در بارهای اهمی خالص جریان و ولتاژ هم فاز هستند. با توجه به عناصر بکار رفته در شبکه معمولاً هر سه این بارها توأماً وجود دارند، که امپدانس معادل وضعیت جریان نسبت به ولتاژ را تعیین می‌نماید.

17ـ زاویه بین فازها 120 درجه می‌باشد.

18ـ سه فازی را غیرمتعادل گویند که از نظر آمپر مصرفی با هم متفاوت باشند.

19ـ جریان برابر صفر می‌باشد.

20ـ الف) اضافه ولتاژی که بر اثر صاعقه بوجود می‌اید.

ب) اضافه ولتاژی که بر اثر قطع و وصل دیژنکتور بوجود می‌آید (سوئیچینگ).

ج) اضافه ولتاژی که بر اثر خازنی شدن خط در حالت بی‌باری ایجاد می‌گردد (اثر فرانتی).

د) اضافه ولتاژ ناشی از پدیده رزونانس.

هـ) اضافه ولتاژ ناشی از پدیده فرورزونانس.

و) اضافه ولتاژ ناشی از برخورد خطوط انتقال با سطح ولتاژ بالاتر.

ز) اضافه ولتاژ ناشی از خروج بارهای بزرگ.

21ـ به علت افزایش جریان مصرفی و ثابت بودن قدرت در شبکه، افت ولتاژ مشاهده می‌شود. در حالت خاص پدیده‌ای به نام رزونانس، خروج ناگهانی بار و بالا بودن تپ ترانسفورماتور در شبکه موجب افزایش ولتاژ می‌شود. در هر حالت این عوامل برای تجهیزات خطرناک است و برای جلوگیری از آن باید سیستم ایزوله شود. برای این کار از رله‌ای موسوم به OVER/V یا رله UNDER/V استفاده می‌کنند.

22ـ موقعی به وجود می‌آید که مقاومت سلفی با مقاومت خازنی در یک مدار برابر می‌شود یعنی:

23ـ ولتاژ عادی کار هر دستگاه یا سیستم را ولتاژ نامی آن گویند. در سیستم‌های سه فاز ولتاژ عادی خطی (فاز به فاز) به عنوان ولتاژ نامی سیستم بیان می‌گردد.

24ـ تغییرات فرکانس بر اثر عواملی از جمله از دست رفتن قسمتی از تولید و قطع مقدار قابل ملاحظه‌ای از بار مصرف کننده و یا اتصال کوتاه شدید و طولانی مدت ایجاد می‌گردد.

25ـ تغییرات فرکانس تا 3/0 (3/50 تا 7/49) هرتز از نظر بهره‌برداری قابل قبول بوده و مرکز کنترل دیسپاچینگ ملی موظف است نسبت به تثبیت فرکانس شبکه اقدام نماید.

26ـ هر زوج کابل یا خط هوای که مشترکاً دارای یک دیژنکتور در پست تغذیه کننده باشند، کابل‌ها و خطوط دوبله نامیده می‌شوند.

27ـ خط گرم (Hot Line) خطی است که تحت تانسیون و به عبارتی ولتاژ داشته باشد.

28ـ هر دستگاه، تجهیز و هادی که در شبکه به طور نرمال و با ولتاژ کمتر یا برابر 400 ولت مورد استفاده باشد را دستگاه فشار ضعیف می‌نامند.

29ـ هر دستگاه تجهیز و هادی که در شبکه به طور نرمال و با ولتاژ بیش از 400 ولت باشد را دستگاه فشار قوی می‌نامند.

30ـ در صنعت برق ایران ولتاژهای استاندارد به صورت 20، 63، 132، 230 و 400 کیلو ولت می‌باشند اما در برخی از نقاط کشور یا شبکه‌های داخلی صنایع از ولتاژهای 3/6، 11 و 33 کیلو ولت نیز استفاده می‌گردد.

31ـ

9	8	7	6	5	4	3	2	1	0	کد
400	230	132	63	33	20	11	3/6	3/3	4/0	ولتاژ (کیلوولت)

32ـ الف) برقراری امکان مانور در شبکه

ب) افزایش ولتاژ در مبادی تولید به منظور انتقال انرژی با تلفات کمتر

ج) کاهش ولتاژ در مبادی مصرف تا حد ولتاژ مناسب مصرف کنندگان

33ـ 1ـ پست‌های افزاینده یا پست‌های نیروگاهی

2ـ پست‌های کاهنده یا پست‌های مراکز مصرف (پست 20/63 کیلوولت در این رده می‌باشد)

3ـ پست‌های کوپلاژ و کلیدزنی

34ـ این پست‌ها اصولاً در کنار نیروگاه‌ها نصب و برای افزایش ولتاژ تولیدی ژنراتورها برای انتقال قدرت صورت می‌گیرد و ضمناً مصرف داخلی نیروگاه‌ها را نیز تأمین می‌کنند.

35ـ در این پست‌ها تمام تجهیزات در داخل محفظه‌های پر از گاز SF6 قرار می‌گیرد و در مناطقی که آلودگی هوا و محدودیت جا برای احداث پست باشد استفاده می‌شود.

36ـ هر پست معمولاً از تعدادی واحدهای مداری نسبتاً‌ مشابه به نام بی تشکیل می‌گردد. هر کدام از بی‌ها ممکن است شامل بخشی از باسبار، سکسیونر و لوازم متعلقه نظیر برقگیر، راکتور و غیره باشد. بی در حقیقت یک مفهوم فیزیکی است تا الکتریکی و آن فضایی است که تعدادی از تجهیزات با آرایش خاص برای تشکیل قسمتی از مدار شبکه تشکیل می‌دهند.

37ـ Lay Out عبارت است از شکل قرار گرفتن تجهیزات که یک پست مطابق با نوع کار و یا شکل تنظیم شده‌ای که طبق مقررات فواصل لازم بین تجهیزات گوناگون بر آن حاکم باشد و دو نوع نقشه دارد: 1ـ پلان، 2ـ نما، که بر اساس عواملی چون موقعیت جغرافیایی و سطح ولتاژ نامی، نحوه آرایش تجهیزات تعیین می‌شود.

38ـ به خاطر اثر پوسته‌ای، توزیع بار در سطح خارجی لوله می‌باشد.

39ـ الف) ایستگاه‌های Out Door: تجهیزات فشار قوی در فضای باز نصب می‌شوند.

ب) ایستگاه‌های In Door: تجهیزات فشار قوی در فضای بسته و به شکل سرپوشیده نصب می‌شوند.

ج) ایستگاه‌های ‌Metal clad: در این نوع ایستگاه‌ها، هادی‌ها توسط مواد ایزوله کننده نظیر روغن یا گاز SF6 در فضای بسته تحت فشار قرار دارند و هیچگونه ارتباطی با فضای خارج ندارند که به ایستگاه‌های بدنه فلزی معروفند.

40ـ فیدر به معنای خروجی یا ورودی می‌باشد. در اصل لغوی معنی تغذیه کننده را می‌دهد.

41ـ سازه متشکل از سکسیونرهای کشویی و دیژنکتور 63 کیلوولت را دپار گویند.

42ـ کرونا در اطراف هادی‌هایی که دارای ولتاژ (اختلاف پتانسیل) بالا می‌باشند ایجاد می‌گردد و باعث یونیزه شدن هوای اطراف خود می‌شود که صدایی مانند شکستن چوب خشک دارد که این در خطوط انتقال به صورت تلفات مطرح می‌گردد و عواملی که باعث حادتر شدن آن می‌گردند رطوبت هوا، چگالی هوا، شرایط هادی و … می‌باشد.

43ـ انرژی تولید شده منهای انرژی مصرف شده را تلفات می‌گویند. انواع تلفات در شبکه با توجه به اهمیت آن عبارتند از:

الف) تلفات حرارتی: عمده‌ترین تلفات در شبکه مربوط به تلفات انتقال انرژی یعنی تلفات حرارتی هادی است که به صورت RI² می‌باشد. همانگونه که ملاحظه می‌گردد تلفات حرارتی به مقدار جریان و مقاومت هادی‌ها بستگی دارد (نظیر تلفات مس در ترانسفورماتورها).

ب) تلفات آهن در ترانسفورماتورها: این تلفات شامل تلفات هیسترزیس و تلفات فوکو می‌باشد. تلفات آهن به جنس هسته، فرکانس و شکل فیزیکی هسته بستگی دارد.

ج) تلفات کرونا: تلفات کرونا درصد بسیار کمی از تلفات را شامل می‌شود که به سطح ولتاژ، مقطع یا شکل هادی و شرایط جوی بستگی دارد.

44ـ باس سکشن ارتباط بین دو باسبار می‌باشد، مزایای باس سکشن عبارت است از:

الف) قدرت مانور را زیاد می‌کند.

ب) اتصال در یک قسمت شین، موجب قطع کل سیستم نمی‌گردد.

ج) تعمیرات و توسعه یک قسمت، موجب قطع برق در قسمت دیگر نمی‌گردد.

45ـ قفل بین سکسیونرها و دیژنکتورها جهت بهره‌برداری صحیح و ایمن از تجهیزات پست را اینترلاک گویند و انواع آن مکانیکی و الکتریکی می‌باشد.

46ـ به دو طریق: 1ـ شبکه غربالی که در عمق 60 تا 80 سانتیمتری سطح زمین قرار می‌گیرد و مقاومت این شبکه جهت حفاظت دستگاه‌ها باید کمتر از  باشد. 2ـ به صورت مستقیم بوسیله میله ارت به زمین متصل می‌گردد.

47ـ با میگر یا دستگاه مخصوص اندازه‌گیری مقاومت زمین می‌سنجند که به صورت میانگین در نقاط مختلف پست این عمل انجام می‌شود.

48ـ 1ـ مقره خطوط هوایی (آویز)

2ـ مقره عبوری (میان‌گذر)

3ـ مقره‌های نگهدارنده (اتکایی)

49ـ در صورت آلوده بودن سطح مقره‌ها جریان نشتی روی سطح آنها افزایش یافته ضمن اینکه تلفات عایقی را افزایش می‌دهد، ممکن است در صورت ادامه پیدا کردن موجب شکست عایقی و بروز خسارات سنگین گردد.

50ـ ماکزیمم جریانی که در اثر بروز اتصالی در هر نقطه از شبکه (اتصال فاز به فاز یا فاز به زمین یا سه فاز) از آن می‌گذرد را سطح اتصال کوتاه می‌نامند.

51ـ دو نوع زمین کردن وجود دارد:

الف) زمین کردن حفاظتی              ب) زمین کردن الکتریکی

52ـ زمین کردن حفاظتی یعنی اینکه کلیه قسمت‌های فلزی تأسیسات و تجهیزات که در مجاورت ولتاژهای بالا قرار دارند و خود دارای ولتاژ نمی‌باشند را به شبکه زمینی (Earth) متصل نماییم. مانند زمین کردن استراکچرها، بدنه ترانسفورماتورها و … .

اگر زمین حفاظتی برقرار نگردد به دلیل تجمع بارهای الکتریکی بر روی قسمت‌های فلزی مذکور (پدیده القای خازنی) هنگام تماس افراد با این قسمت‌ها خطر برق‌گرفتگی وجود دارد.

زمین کردن الکتریکی یعنی زمین کردن قسمتی از مدار الکتریکی، مانند زمین کردن مرکز ستاره سیم پیچ ترانسفورماتورها یا ژنراتورها. زمین کردن الکتریکی برای برقراری امکان حفاظت سیستم و  همچنین جلوگیری از ازدیاد ولتاژ فازهای سالم هنگام اتصال فاز به زمین در شبکه است.

53ـ مجموعه اقداماتی که به منظور حفظ پایداری، قابلیت اطمینان و غیره انجام می‌گیرد را کنترل شبکه گویند.

54ـ مجموعه عملیات اپراتوری پست‌ها در چهارچوب دستورالعمل‌های صادره را بهره‌برداری پست گویند.

55ـ کلیه عملیات یکه برای قطع و وصل بخشی از تجهیزات، به درخواست مرکز کنترل یا واحدهای عملیات تعمیراتی و یا بنا به ضرورت و به درخواست واحد بهره‌برداری با هماهنگی مرکز کنترل دیسپاچینگ ذیربط صورت می‌پذیرد را مانور شبکه می‌گویند.

56ـ هنگام بروز اتصالی در شبکه، سیستم حفاظتی با ارسال فرامین قطع به بریکرهای مربوطه قسمت آسیب دیده را از شبکه جدا می‌نماید. باز کردن بریکر تحت جریان اتصال کوتاه که معمولاً چندین برابر جریان نامی بریکر است را قطعی زیر اتصالی گویند.

57ـ با حاصلضرب ولتاژ قبل از اتصال کوتاه در جریان اتصال کوتاه، قدرت اتصال کوتاه بدست می‌آید.

58ـ مقدار ماکزیمم مگاولت آمپری است که کلید قدرت باید قابلیت قطع آن را در زمان معین داشته باشد.

59ـ ظرفیت نامی ایستگاه برق بر اساس مجموع قدرت ظاهری ترانسفورماتورهای نصب شده در آن برحسب مگا ولت آمپر و یا بر اساس ظرفیت حرارتی شینه‌های آن بر حسب کیلوولت آمپر می‌باشد.

60ـ قطع جریان برق مدار و جدا کردن آن از کلیه سیستم‌های برقدار و تخلیه الکتریکی تا حد ولتاژ صفر را بی‌برق کردن می‌نامند.

61ـ احتمال بروز هرگونه خسارت جانی یا مالی و یا خروج از وضعیت عادی را خطر گویند.

62ـ حوادث، اتفاقات، مانورها و بروز معایب و عملیات انجام گرفته در پست را وقایع گویند.

63ـ هرگونه تغییرات بدون برنامه در ساختار سیستم و یا در کمیت‌های الکتریکی آن، که بتواند شرایط بهره‌برداری سیستم را تغییر دهد، حادثه نامیده می‌شود. بنابراین قطع یک دیژنکتور، اضافه بار و یا خروج خودکار یک ترانسفورماتور یا خط … تا مجزا شدن یک یا چند بخش از شبکه و نهایتاً خاموشی کامل در سطح شبکه، هر کدام یک حادثه تلقی می‌گردند.

64ـ بحران در شبکه برق عبارت است از شرایطی که موجب خاموشی یا کاهش ضریب اطمینان در بهره‌برداری گردد.

65ـ عیب تجهیزات عبارت است از بروز هرگونه شرایط غیر متعارف در تجهیزات.

66ـ به مجموعه‌ای از تجهیزات پست، خطوط هوایی و کابل‌های زمینی در حال بهره‌برداری با ولتاژ 63 کیلو ولت اطلاق می‌گردد.

67ـ به مجموعه‌ای از تجهیزات پست، خطوط هوای و کابل‌های زمینی در حال بهره‌برداری با ولتاژهای 400، 230 و 132 کیلو ولت اطلاق می‌گردد.

68ـ محلی است که در آن شبکه فوق توزیع و فیدرهای 20 کیلو ولت زیر پوشش، هدایت و کنترل می‌گردد.

69ـ محلی است که در آن شبکه انتقال زیر پوشش و فعلاً نیروگاه‌های کمتر از 100 مگا وات، هدایت و کنترل می‌شوند.

ا

شناخت اطلاعات کلیدها

^{1-(operation voltage):ولتاژ عملکرد یا ولتاژ بهره برداری است که به ان ولتاژ سرویس هم میگویند این ولتاژ تحت عنوانUe بیان میشود.سطح این ولتاژ در فشار ضعیف400V است.}

^{2-(nominal voltage):حد بالای ولتاژ سیستم است که در فشار ضعیف 690V است.که تحت عنوان Un بیان میشود.}

^{3-(insulation voltage):بصورت ماکزیمم سطح ولتاژ سیستم است که در فشار ضعیف برابر 1Kv است.این ولتاژتحت عنوان Ui بیان میشود.}

^{4-(impuls withstand voltage):مقدار ولتاژ پیک ضربه ای است که برابر ولتاژ ماکزیمم پیک است این ولتاژ تحت عنوانUimp بیان میشود.}

^{5-(uninterruptable current ):شدت جریان تحمل کنتاکت کلید است یا به عبارتی جریانی است که تجهیز بطور مداوم میتواند تحمل کند.این جریان تحت عنوان Iu بیان میشود.}

^{6-(nominal current):جریان نامی نرمالی است که تجهیز در شرایط معین بطور دایمی از خود عبور میدهد مقادیر نامی جریان 16A...6300A است این جریان تحت عنوان In بیان میشود.}

^{7-(short -time withstand current):رنج ایستادگی کوتاه مدت جریان اتصال کوتاه برای کلید است که معمولا" با یک زمانی مطرح میشود که یک یا سه ثانیه است.این جریان تحت عنوان Icw بیان میشود.}

^{8-(making short circuit capacity):جریان نامی وصل اتصال کوتاه است  مثال:اتصال کوتاه در مدار باقی مانده است وکلید را میتوانیم در این  شرایط وصل کنیم.این جریان تحت عنوان Icm بیان میشود.}

^{9-(ultimate short circuit breaking):قدرت قطع در جریان پیک اتصال کوتاه است این جریان با دو مقدار مشخص میشود مقدار r.m.s و مقدار dc component که بصورت درصد بیان میشود این جریان تحت عنوان Icu بیان میشود.}

^{10-(service short circuit breaking):این جریان هم مقدار نامی قطع اتصال کوتاه است که تحت عنوان Ics بیان میشود.}

^{*نکته:Icuجریان اتصال کوتاهی است که کلید تنها یکبار بدون اینکه اسیبی ببیند قادر به قطع ان است اما Icsجریان اتصال کوتاهی است که کلید به دفعات قادر به قطع ان میباشد بدون انکه اسیبی ببیند.Ics  درصدی از Icu است.}

عیب یابی موتورها

موتور های الکتریکی (آسنکرون - یونیورسال - قطب چاکدار ) عیب یابی ورفع عیب موتور های مذکور.
موتور ها مهمترین اجزایی هستند که در لوازم برقی گردنده بکار می روند.موتور ها انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند. الکتروموتور ها را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد: 
1- موتور های آسنکرون
2 - موتور های یونیورسال
3- موتور با قطب چاکدار
1- موتور های آسنکرون:
که با برق متناوب کار می کنند از دو قسمت روتور واستاتور ساخته شده اند. با روشن شدن موتور سیم پیچ های درون شیار های استاتور یک میدان مغناطیسی دوار بوجود می آورند که این میدان برروتور که قسمت گردنده موتور و دارای محور انتقال حرکت می باشد نیز اثر گذاشته ودر آن خاصیت مغناطیسی بوجود می آید .به هر حال با بوجود آمدن قطب های مغناطیسی هم نام وغیرهم نام عمل جذب ودفع انجام شده که باعث حرکت چرخشی روتور می گردد. برای راه اندازی موتور ها از حالت سکون روش های مختلفی بکار می برند که مهمترین آن ها عبارتند از:
الف- آسنکرون با راه انداز غیر خازنی (کلاجی ) در این موتور به غیر از سیم پیچی های اصلی یک سری سیم پیچ کمکی نیز قرار دارد که میدان مغناطیسی دیگری با فاصله زمانی با میدان مغناطیسی اصلی بوجود می آورد که باعث چرخش پرقدرت تر موتور می گردد. پس از این که سرعت موتور به 75 درصد سرعت اسمی رسید کلاج که تحت تاثیر نیروی گریز از مرکز کار می کند به عنوان یک کلید عمل کرده وسیم پیچ کمکی را از مدار خارج می کند.
ب - آسنکرون با راه انداز خازن موقت - این موتور ها دارای علامت اختصاری CSM می باشند ودارای یک خازن الکترولیتی با ظرفیت حدود 200 الی 500 میکرو فاراد است که باسیم پیچ کمکی بطور سری بسته شده وهر دوی آنها باسیم پیچ اصلی موازی بسته می شوند. خازن وسیم پیچ کمکی یک اختلاف فاز ودو میدان مغناطیسی بوجود می آورد که باعث چرخش موتور می گردد. در این موتور نیز کلید گریز از مرکز سیم پیچ کمکی را از مدار خارج می کند.
ج - آسنکرون با راه انداز خازن موقت وخازن دایم (با علامت اختصاری TCM) - یکی از خازن ها پس از راه اندازی از مدار خارج شده وخازن دیگر در حالتی که با سیم پیچ کمکی سری می باشد در مدار باقی می ماند.
د - آسنکرون با راه انداز خازن دایمی ( PSCM) در این موتور ها که دارای قدرت کم تری نسبت به موتور های قبلی هستند از یک خازن که با سیم پیچ کمکی سری بسته شده است استفاده شده و کلید گریز از مرکز ندارند بنابر این خازن به همراه سیم پیچ کمکی همیشه در مدار باقی است.

 شناسایی سیم پیچ های اصلی وکمکی:

1- سیم پیچ های اصلی در زیر شیار ها و سیم پیچ کمکی در رو قرار دارند.
2- سطح مقطع سیم های کمکی همیشه از سیم های اصلی کمتر است.
3- سیم پیچ کمکی دارای مقاومت بیشتری (اهم بیشتر ) نسبت به سیم پیچ اصلی است وضمنا" خازن با سیم پیچ کمکی سری شده است.
عیب یابی موتور های آسنکرون - معیوب شدن موتور ها یا مربوط به قطعات برقی مثل سیم پیچ ها وخازن است یا مربوط به قطعات مکانیکی مثل بلبرینگ و بوشن ها.

 عیب یابی قطعات برقی:

عیب 1- موتور اصلا"روشن نشده و جریانی از مدار عبور نمی کند.
علت 1 - جایی از مدار قطع است.
رفع عیب 1- با آوامتر تمام مدار شامل پریز، دوشاخه ،سیم های رابط، کلیدها واتصالات در تخته کلم موتور را بررسی وعیب مربوطه را بر طرف می نماییم.
عیب 2- موتور اصلا"روشن نشده وجریانی از مدار عبور نمی کند.
علت 2 - سوختن فیوز.
رفع عیب 2- ابتدا علت سوختن فیوز که مربوط به اتصالی می باشد را بررسی نموده پس از آن به تعویض فیوز می پر دازیم.
عیب 3- موتور پس از روشن شدن خیلی زود داغ می شود.
علت 3- موتور نیم سوز است.
رفع عیب3- در هر کدام از سیم پیچ های کمکی واصلی میتواند اتصال حلقه ویا اتصال کلاف به کلاف بوجود آمده باشد. بنابر این مسیر جریان الکتریکی کوتاه شده در نتیجه میدان مغناطیسی مناسب برای گردش بوجود نمی آید وباعث داغی موتور می شود. موتور های نیم سوز جریان بیشتری نسبت به موتور های سالم مشابه خود دریافت می کنند. برای رفع عیب در صورتی که محل اتصالی مشخص باشد وبتوان به نحوی آن را عایق نمود اقدام کرده ودر غیر این صورت موتور باید دو باره سیم پیچی شود.
عیب 4- موتور پس از روشن شدن خیلی زود داغ می شود.
علت 4- زیاد بودن بار موتور.
رفع عیب 4- هر موتوری دارای توان مکانیکی مشخص است در صورتی که بیش از توان مربوطه از موتور نیرویی خواسته شود جریان بیشتری از سیم ها عبور می کند که با سطح مقطع وتعداد دور آن ها همخوانی ندارد وباعث گرما در موتور و آسیب دیدن آن خواهد شد .برای رفع عیب باید بار موتور را کم نموده واز کار مداوم آن خود داری کرد.
عیب 5- موتور پس از روشن شدن خیلی زود داغ می شود وزیر بار می خوابد.
علت 5- عمل نکردن کلید گریز از مرکز .
رفع عیب 5 - علاوه بر جریان در یافتی توسط سیم پیچ اصلی ،سیم پیچ کمکی نیزچون از مدار خارج نمی شود جریان دریافت می کند .برای اطمینان از صحت عمل کرد کلید گریز از مرکز باید به صدای کنتاکت آن در حالت دور گرفتن موتور وهمچنین از دور افتادن آن گوش کرد .برای رفع عیب باید کلید سرویس ویا تعویض شود.
عیب 6- با روشن کردن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.
علت 6- خرابی کلید گریز از مرکز .
رفع عیب 6- درصورتی که کنتاکت های کلید در حالتی که موتور خاموش بوده وصل نشده باشد.درزمان شروع بکار ،سیم پیچ راه انداز در مدار قرار نگرفته وطبیعتا"موتور بگردش نمی افتد.برای رفع عیب کلید را با آوامتر امتحان ودر صورت معیوب بودن تعویض می نماییم.
عیب 7- با روشن شدن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.
علت 7 - قطعی سیم پیچ اصلی یا کمکی .
رفع عیب 7 - به کمک آوامتر هر دو مدار را امتحان ودر صورت مشخص بودن محل پارگی ،آن را تعمیر می نماییم.
عیب 8 - با روشن شدن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید.
علت 8 - نیم سوز بودن یا سوختگی موتور .
رفع عیب 8 - موتور سریعا"داغ شده وجریان زیادی می کشد همچنین بوی سوختگی ویا دود از مشخصه های آن است. رفع عیب سیم پیچی مجدد است.
عیب 9 - با روشن کردن موتور صدای زیادی شنیده می شود ولی به گردش در نمی آید. 
علت 9 - خرابی خازن.
رفع عیب 9 - خازن ها به منظور راه اندازی موتور بکار رفته اند خازن را مطابق با مطالبی که در مورد عیب یابی خازن ها گفتیم آزمایش نموده در صورت نیاز آن را تعویض می کنیم.
عیب 10 - با روشن کردن موتور فیوز عمل کرده مدار قطع می شود. 
علت 10 - اتصال کوتاه در مدار اصلی موتور .
رفع عیب 10 - دوشاخه ،سیم های رابط وجعبه اتصالات موتور را بررسی کرده در صورت پیدا کردن محل اتصالی آن را مرتفع می نماییم.
عیب 11 - با روشن کردن موتور فیوز عمل کرده مدار قطع می شود. 
علت 11 - سوختگی کامل موتور 
رفع عیب 11 - با مشاهده استاتور وسیم پیچ های مربوطه عیب حاصل تایید گردیده وبرای رفع آن باید موتور سیم پیچی گردد.
عیب 12 - با روشن کردن موتور فیوز عمل کرده مدار قطع می شود. 
علت 12 - اتصال کوتاه در خازن 
رفع عیب 12 - اگر با جدا کردن خازن از مدار و به برق زدن موتور فیوز دیگر عمل نکرد عیب از خازن است وباید آن را تعویض نمود.

 عیب یابی قطعات مکانیکی

عیب 1 - محور موتور چه در حالت روشن وچه در حالت خاموشی به سختی حرکت می کند.
علت 1 - بطور کلی خرابی بلبرینگ ها ویاطاقان های دو سر محور موتور .
رفع عیب 1 - خرابی بلبرینگ ها شامل الف - ترک برداشتن حلقه های بلبرینگ، ترک بر داشتن ساچمه ها و غلطک ها .ب - بوجود آمدن حفره وشیار در سطح داخلی حلقه ها که علت آن وجود ذرات سخت بین ساچمه وحلقه می باشد. ج - گریپاژ (عدم چرخش ساچمه ها ) که ناشی از کثیفی و سخت شدن گریس بلبرینگ می باشد. د - فرسودگی وپوسیدگی - که به علت جازدن نادرست بلبرینگ ونفوذ رطوبت وعدم گریس کاری مناسب بوجود می آید. برای تشخیس عیوب گفته شده بلبرینگ را از نظر ظاهری مشاهده ولقی بین حلقه وساچمه را امتحان می کنیم. همچنین با چرخش بلبرینگ اگر صدای غیر عادی شنیده شود دلیل برخرابی آن می باشد که باید تعویض گردد.
عیب 2 - گاهی اوقات محور موتور با صدای زیادی می چرخد.
علت 2 - چرخش حلقه بیرونی بلبرینگ در جای خود.
رفع عیب 2 - جازدن نادرست بلبرینگ وعدم گریس کاری می تواند باعث لقی بلبرینگ در جای خود شود. رفع عیب-تعویض بلبرینگ در صورت معیوب بودن بوش زدن وتراش کاری جای آن یا تعویض دری موتور.
2- موتور های یونیورسال
این موتور ها که هم با جریان متناوب وهم با جریان مستقیم کار می کنند از دو قسمت اصلی تشکیل شده اند:
الف: قطب ها (بالشتک ها )
ب - آرمیچر 
در این موتور ها میدان مغناطیسی قطب ها بر خلاف موتور های آسنکرون دوار نیست وسیم پیچ آرمیچر که قسمت گردنده موتور است با سیم پیچ قطب ها سری بسته شده است. پس از عبور جریان از مدار فوق خطوط قوای مغناطیسی قطب ها با خطوط قوای آرمیچر عکس العمل نشان داده وباعث گردش موتور می شود. سرعت این موتور ها بالا بوده وخیلی سریع به سرعت نهایی می رسند. از این موتور ها در اکثر لوازم برقی خانگی مثل چرخ گوشت، آب میوه گیری ،هم زن ،آسیاب و... استفاده می شود. برای برقراری ارتباط قطب ها با آرمیچر که گردان می باشد


موتورهای جریان متناوبAC 
1- موتورهای سنکرون 
2- موتورهای آسنکرون 

موتورهای آسنکرون به علت نداشتن کلکتور و سادگی ساختمان آن بیشتر از موتور سنکرون متداول است. 

مزایای موتور سنکرون: 
1- این موتور دارای ضریب قدرت مناسب و قابل تنظیم است. 
2- بازده عالی دارد. 
3- در مقابل نوسان ولتاژ حساسیت ندارد. 
4- امکان بکار بردن آن به طور مستقیم با ولتاژ زیاد وجود دارد. 
5- با تحریک مناسب هیچگونه قدرت راکتیو مصرف نمیکند و فقط قدرت اکتیو مناسب می گیرد. 
6- از این موتور میتوان به عنوان مولد قدرت راکتیو برای بالا بردن ضریب قدرت خط استفاده کرد. 

معایب موتور سنکرون: 
1- یک وسیله راه اندازی اولیه که موتور کمکی و غیره می باشد احتیاج دارد. 
2- علاوه بر جریان متناوب برای سیم پیچ استاتور ، جریان دائم برای قطبهای آن هم مورد احتیاج است در نتیجه قیمت ماشین را نسبت به مشابه خود بالا میبرد. 
3- سرعت آن ثابت است در نتیجه قابل تنظیم است. 
4- نداشتن تحمل اضافه بار ( در صورتیکه خیلی زیادتر از حد مجاز به آن بار دهند میایستد و دوباره بایستی آنرا راه اندازی کرد.) 

کاربرد موتور سنکرون: 
به خاطر راه اندازی مشکل موتور سنکرون ، مورد استفاده آن محدود است. 
به خاطر سرعت ثابت آن، در مواردیکه دور ثابت نیاز باشد، استفاده می شود. در وسایل دقیق مانند ساعتهای الکتریکی و گرام و .... 
کاربرد مهم موتور سنکرون ، برای اصلاح Cosφ است. بار روی آن قرار نداده یعنی موتور بدون بار کار میکند در این حالت موتور سنکرون را خازن سنکرون گویند.

امروزه موتورهای سنکرون با آهنربای دایم در صنعت موارد استفاده بسیار زیادی را بخود اختصاص داده و دارای ویژگیهای زیر میباشد: 
- با استفاده از روش کنترل برداری کاملاْ قابل کنترل بوده و در سیستمهای کنترل موقعیت به خوبی استفاده میشوند. 
- تمامی دستگاههای (CNC ) امروزه به جای موتور (DC) از این موتور ها استفاده میکنند. 
- احتیاج به کلکتور ندارند 
- پاسخ فرکانسی بسیار مناسبی دارند 
- دور آنها کاملاْ قابل تنظیم میباشد